Uit de toespraak | 10-09-2009 door mevrouw G. Verburg, minister LNV bij het in ontvangst nemen van het vier-jaarlijkse evaluatierapport met de toepasselijke titel ' Ruimte in het bos!', 10 september 2009 in Den Haag:
"Het kunnen starten van commerciële activiteiten was één van de redenen om Staatsbosbeheer te verzelfstandigen. Destijds werd dat uit oogpunt van doelmatigheid verstandig geacht. U constateert, dat Staatsbosbeheer de nieuwe rol, sinds de verzelfstandiging, goed heeft opgepakt. Met andere woorden: het publiek gefinancierde Staatsbosbeheer heeft een verantwoorde entree gemaakt op de markt. Net als andere partijen, beweegt het nieuwe Staatsbosbeheer nu met de markt mee. Ik vind met u, dat dat verstandig is." (bron1)
Uit Ruimte in het Bos (bron2,p.89): "De Commissie constateert daarbij dat enerzijds Staatsbosbeheer vanuit het ministerie van LNV ‘geprest’ wordt om meer inkomsten uit de markt te halen, maar dat anderzijds de speelruimte beperkt wordt en strakke kaders geformuleerd worden dat dit ten koste kan gaan van een meer doelmatige aanpak. Dit manifesteert zich vooral bij de activiteiten op de houtmarkt en de biomassa-markt. Dat neemt niet weg dat Staatsbosbeheer de komende jaren met verdere bezuinigingen in het vooruitzicht er alles aan zal moeten doen om tot een verdere reductie van kosten te komen." Reductie van kosten of verhoging van de baten door toename van de massa houtkap?
Tegelijk leidt dit tot maatschappelijke onrust en en daarom spreekt het rapport van een spagaatpositie.
" Regelmatig zijn er de afgelopen jaren incidenten geweest waarbij burgers melding maakten van hun ongenoegen over het gedrag van Staatsbosbeheer. Dit heeft ook tot een aantal debatten in de Tweede Kamer geleid waarbij de Tweede Kamer zich kritisch uitgelaten heeft over de opstelling van Staatsbosbeheer. De Commissie heeft daar in haar gesprekken met de omgeving en de directie van Staatsbosbeheer uitvoerig bij stilgestaan. De Commissie constateert dat Staatsbosbeheer niet ongevoelig is gebleken voor de maat-schappelijke en politieke werkelijkheid. (bron2, p88)
"Meer aandacht daarbij voor de principes van de lerende organisatie is gewenst. Van Staatsbosbeheer mag verwacht worden dat ze als overheidsdienst sterker rekening houdt met andere publieke belangen en publieke waarden dan van de andere terreinbeheerders verwacht wordt. Dat vereist dat zowel op regionaal als op landelijk niveau de organisatie zorgvuldige afwegingen maakt als er sprake is van botsing tussen verschillende publieke waarden."
Vermaatschappelijking
Onder het kopje vermaatschappelijking wordt de strategie duidelijk om maatschappelijk protest in te dammen.
"Voor het komend decennium zal het erom gaan dat de Nederlandse samenleving zich meer verantwoordelijk gaat voelen voor de gebieden van Staatsbosbeheer: ‘dat we (de mensen in de regio) met zijn allen voor dit mooie gebied zorgen; dat het van ons wordt’. Dat betekent afscheid nemen van de angst dat participatie tot verlies van natuurwaarden zal leiden. Als de betrokkenheid van de bevolking vergroot kan worden, betekent dat op langere termijn meer steun voor het in standhouden voor het natuurlijk en cultureel erfgoed van Nederland. Staatsbosbeheer moet haar legitimatie op een andere manier zien te krijgen dan verenigingen die via de leden zorgen voor een breder draagvlak. Het is gewenst dat de organisatie daarvoor vormen vindt die een vergelijkbaar effect hebben. Een versterking van vormen van horizontale verantwoording in de regio is gewenst. Op die wijze kan ook een betere inbedding van Staatsbosbeheer in de regio plaatsvinden. (bron2, p75)
"De Commissie sluit zich aan bij de aanbevelingen van het Visitatiecollege in 2006 om een strategie te ontwikkelen voor gebruikersgroepen. Het moet er niet om gaan mini maal vijftig gebruikersgroepen te hebben, maar een heldere prioriteitskeuze te maken wanneer een dergelijke groep gewenst is en hoe je zo’n groep wilt betrekken bij het beheer. Vooral als er signalen uit de bevolking zijn of als Staatsbosbeheer wijzigingen nastreeft met het beheer of de inrichting zijn dergelijke groepen gewenst. Dergelijke groepen kunnen ook als ambassadeurs van je gebied gaan optreden. Het betrekken van burgers bij het beheer vergt ook een cultuuromslag van de medewerkers. Het is dan cruciaal om echt proberen te begrijpen wat burgers willen. Het vergt ook een zekere flexibiliteit bij Staatsbosbeheer om rekening te houden met de wensen van de omgeving. Er ligt ook een valkuil op de loer: Het rekening houden met de omgeving mag niet ontaarden in ‘teveel je oren laten hangen’ naar de omgeving. Het is van groot belang dat de omgeving ook duidelijk weet waar Staatsbosbeheer voor staat."
En zo zien we regelmatig gebeuren dat natuurliefhebbers tot waterdragers en ambassadeurs van het Staatsbosbeheerbeleid worden en dat verzet ingepakt wordt met de suggestie van inspraak.
Ondoorzichtigheid in houtbeheer, uitbesteding kap-opdrachten en verkoopbeleid
Vele jaren is er reeds kritiek op SBB door het AVIH, de Algemene Vereniging van Inlands Hout op de totale ondoorzichtigheid bij SBB van belangrijke economische keuzes. De hardnekkigheid van SBB in het zich niets aantrekken van die kritiek, ook als het verwoord wordt door Kamerleden en zelfs de minister duidt op grote financiële belangen, waar echter geen vat op te krijgen valt.
(De minister: :"Ik vind transparantie van de marktactiviteiten van Staatsbosbeheer belangrijk. Hierbij denk ik aan de activiteiten van Staatsbosbeheer op de houtmarkt, biomassa, bij de verhuur van recreatiewoningen en andere marktactiviteiten. Daarom zal ik Team Aansturing aan Staatsbosbeheer vragen de marktactiviteiten apart zichtbaar te maken in zijn begroting en verantwoording.") (bron3)
"Sinds een jaar of tien levert Staatsbosbeheer resthout als biomassa aan energiecentrales. Daar wordt het omgezet in duurzame energie. De twee grootste afnemers zijn NUON en Essent Met die laatste is afgesproken de aangeboden hoeveelheid houtsnippers te verdubbelen. Concreet betekent dit dat Staatsbosbeheer jaarlijks ruim zestigduizend ton biomassa levert voor het opwekken van groene stroom."(bron 4)
"Wat ons betreft is er absoluut geen misverstand over de noodzaak van een efficiënte publieke taakuitoefening: het is in het belang van de belastingbetaler en ook in het belang van de markt dat SBB zijn eigen hout uit zijn eigen bossen publiek bezit zo goed mogelijk vermarkt. Dat geldt precies zo voor haar eigen biomassa. Maar SBB gaat buiten de publieke taakuitoefening door hout en biomassa van derden – boseigenaren, houthandelare in te kopen en te verhandelen. Dat is geen publieke taak. Daar voorziet de private markt ruimschoots in. De rijksambtenaren van SBB spelen ondernemertje op kosten van de belastingbetaler." (bron5)
"Is SBB overigens wel zo efficient met het verkopen van haar eigen hout? Wat ons betreft niet.Wij taxeren dat SBB teruggerekend naar een netto opbrengst voor het staande hout minimaal 40% lager scoort dan de particuliere bosbezitter die het hout op stam aanbiedt. SBB doet zichzelf, en dus de belastingbetaler tekort door haar hout onder het particuliere prijsniveau op de markt aan te bieden... Onduidelijk is op welke wijze permanente toetsing aan marktconformiteit van deze, maar ook andere aannemers plaatsvindt. Immers eveneens in april 1998 werd ook oogstwerk aanbesteed (Eur.Publicatieblad 28/03/98). Zowel voor de toen aangegane, als afgebroken, als nieuwe, als andere oogstcontractanten is onduidelijk hoe prijsvorming en afspraken tot stand komen en of die marktconform zijn. De status van contractanten blijft vaak onduidelijk en daarmee de hardheid van afspraken en de nakoming ervan." (Kritiek Maza rapport AIVH, bron 5)
Wat moet je hier nog aan toevoegen? We constateerden: ondoorzichtige economische deals, SBB legt zich vast op grote leveranties biomassa, een spagaat tussen natuurbehoud en winststreven, een uitgekookte strategie natuurliefhebbers aan zich te binden. Tegelijk lijkt niemand greep te hebben op de werkelijke keuzes waar het om draait: waarom wordt gekapt, met welke belangen, door wie en met welk perspectief. Prachtig rapportcijfer voor Staatsbosbeheer, ja, ja....
Bronnen:
1.Prachtig rapportcijfer voor Staatsbosbeheer op site ministerie http://www.minlnv.nl/portal/
2. rapport ' Ruimte in het bos!', 10 september 2009 http://www.minlnv.nl/txmpub/
3. Reactie Minister LNV evaluatierapport SBB >>> http://www.avih.nl/pdf/minlnv-
4. Reactie AVIH evaluatierapport SBB http://www.avih.nl/pdf/vc-LNV-
5. 26 maart 2008 | Reactie van de AVIH op accountantsrapport van MAZARS http://www.avih.nl/output/
No comments:
Post a Comment